Nếu bạn nghĩ làm content chỉ cần sáng tạo và chăm chỉ là đủ. Viết nhiều, đăng đều, rồi kiểu gì cũng có kết quả.
Sai bét.
Sự thật là nếu bạn không hiểu insight khách hàng, thì viết 100 bài cũng vô nghĩa.
Bởi vì bạn đang nói thứ bạn muốn nói, không phải thứ người ta muốn nghe.
Trong bài này, mình sẽ chỉ cho bạn:
- Insight là gì? Tại sao nó lại là yếu tố “sống còn” trong Content?
- Hiểu rõ thế nào là một Insight hiệu quả
- 9 thủ pháp nghiên cứu Insight bên mình làm cho 200+ dự án
Không lan man. Không sáo rỗng. Đọc xong ứng dụng ngay nhé!
Insight là gì?
Insight là suy nghĩ, cảm xúc hoặc hành vi tiềm ẩn của khách hàng mà họ không nói ra nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua hàng.
Ví dụ: Một người mẹ thường mua sữa công thức không chỉ vì “muốn con khỏe mạnh”, mà vì “muốn yên tâm rằng con sẽ phát triển ngay cả khi mẹ bận rộn”. Đó mới là insight.
Nắm được insight giống như cầm chìa khóa mở đúng cánh cửa tâm lý người dùng, và điều này cực kỳ quan trọng trong làm Content Social, xây chiến lược truyền thông hay bán hàng.
Tại sao phải nghiên cứu Insight khi làm Content?
Nếu bạn chưa từng dành thời gian để đào insight trước khi làm content, rất có thể bạn đang bỏ lỡ 80% lý do khiến khách hàng ra quyết định.
Dưới đây là những lý do chính nè:
- Giúp hiểu rõ khách hàng thực sự nghĩ gì, cần gì, sợ gì
- Tạo nội dung đúng tâm lý, đúng thời điểm – tăng khả năng chuyển đổi
- Viết ít nhưng hiệu quả hơn, không tốn công đoán mò
- Tránh làm content sáo rỗng, lan man, không chạm
- Là nền tảng để tạo chiến dịch marketing có chiều sâu và cảm xúc
Phân biệt dữ liệu, thông tin và insight
Rất nhiều bạn đang nhầm lẫn giữa 3 khái niệm này. Nhưng nếu bạn không phân biệt được thì việc làm content thường sẽ bị hời hợt, không “đục” vào đúng cái người đọc thực sự quan tâm.
Mình sẽ giúp bạn làm rõ với bảng sau:
| Loại | Khái niệm | Ví dụ |
|---|---|---|
| Dữ liệu (Data) | Số liệu thô, chưa xử lý | 65% khách hàng từ bỏ giỏ hàng |
| Thông tin (Information) | Dữ liệu đã được phân tích sơ bộ | Hầu hết rời giỏ ở bước thanh toán |
| Insight | Hiểu sâu sắc cảm xúc, động lực bên dưới hành vi | Họ rời bỏ vì “sợ cảm giác mắc bẫy – thấy giá cuối cùng quá cao” |
Đặc điểm của một insight hiệu quả
Insight hiệu quả là nền móng của mọi chiến dịch content viral. Nhưng không phải insight nào cũng khai thác được tiềm năng. Cần đảm bảo đủ 6 yếu tố dưới đây nhé.
Tính đúng
Trước khi ghi insight ra giấy, mình luôn tự hỏi: “Liệu thứ này có đúng với khách hàng thật không?”.
Insight phải bắt nguồn từ thực tế, không phải mình nghĩ thế là đúng. Ví dụ, nếu bạn làm về mỹ phẩm dành cho da dầu, đừng than trời “mặt nhờn xấu quá” trong khi có người lại thấy da ẩm mới là mơ ước.
Tính sâu sắc
Insight không nằm ở bề mặt. Câu “khách hàng thích kiểu dáng đẹp” chưa đủ là insight. Vấn đề thật đang nằm sau câu đó.
Họ cần kiểu dáng đẹp để tự tin khi đi gặp khách. Hoặc vì không muốn bị bạn bè chê lỗi thời. Đó mới chính là nhu cầu ẩn sâu bên trong.
Tính liên quan
Insight phải phù hợp với chân dung khách hàng mục tiêu.
Ví dụ: Gen Z đang áp lực với “kiếm được tiền sau 25 tuổi” thì mình không thể dùng thứ insight kiểu “phụ nữ hiện đại thường thiếu thời gian nấu ăn” được.
Đây cũng là lý do bạn cần xây dựng rõ chân dung từng tệp – từ Gen Z, mẹ bỉm, dân văn phòng,…
Tính hành động
Một insight chỉ nằm im thì rất tiếc, chỉ để đó ngắm.
Insight tốt là insight có thể “hành động hóa”. Tức là, khi chuyển thành nội dung, nó giúp mình viết caption sâu lắng hơn, tìm được CTA đúng, thậm chí gợi ý cả định dạng content.
Ví dụ: Insight “Người trẻ muốn làm content nhưng sợ AI làm thay hết” → từ đó mình viết: “Bạn không cần lo AI thay được bạn, bạn chỉ cần biết cách dùng AI ĐÚNG”.
Tính cảm xúc
Tất cả các viral content trên mạng, bạn để ý kỹ, đều có yếu tố cảm xúc. Giận, buồn, xúc động, đồng cảm, cay cú,…
Một insight hiệu quả thường khơi trúng lớp cảm xúc bị ém nhẹm bên trong khách hàng. Có thể là sự bất an, kỳ vọng, mặc cảm bị xã hội đánh giá,…
Khi nội dung đánh trúng tầng cảm xúc đó, người ta không chỉ đọc mà còn chia sẻ, hoặc… lưu lại đó mai mốt đọc tiếp.
Nếu bạn nào hay làm Storytelling sẽ thấy rất rõ yếu tố cảm xúc này.
Tính bất ngờ
Insight “đúng” và “quen” đôi khi chưa đủ khiến người ta dừng lại.
Sự bất ngờ giúp tăng khả năng dừng lướt, giữ chân, chia sẻ. Bởi vì hầu hết mọi người đã nghe nhiều rồi, bạn cần đưa ra một cách hiểu mới – một góc nhìn mới – hoặc phát hiện mới về vấn đề tưởng chừng ai cũng biết.
Ví dụ: Ai cũng nói “phụ nữ sau sinh bị stress vì thiếu ngủ”. Insight dễ đoán.
Nhưng nếu bạn nhận ra: “Phụ nữ sau sinh stress nhất là bị so sánh con mình với con nhà người ta” – thì ồ, chạm đúng nỗi lòng nhiều người rồi đó.
Các loại insight khách hàng chính
Muốn viết được nội dung đúng tâm lý khách hàng, mình luôn chia insight thành 3 nhóm rõ ràng. Điều này giúp dễ phân tích và xây dựng content đúng trọng tâm.
Insight mong muốn
Đây là điều khách đang thật sự khao khát. Nhưng họ hiếm khi nói thẳng ra đâu.
Ví dụ: Khách chọn học tiếng Anh, nhưng mong muốn thật sự là được tăng lương hoặc đi du học.
Bạn phải đào sau vài lớp hành vi mới thấy được mong muốn thật. Mình thường dùng các câu hỏi như: “Nếu có 10 triệu, bạn muốn đầu tư vào đâu?”, “Khi nghe ‘thành công’, bạn hình dung điều gì?”,…
Insight mong muốn sẽ giúp bạn viết hook dễ chạm, viral hơn — vì nó chạm vào thứ khiến họ thức dậy mỗi sáng.
Insight khó khăn
Là những điều khiến người dùng cảm thấy “bất lực” dù muốn thay đổi.
Ví dụ: Khách muốn viết content kiếm tiền nhưng than rằng viết không cuốn, không biết bắt đầu từ đâu…
Mình từng gặp nhiều bạn học viên có insight khó khăn kiểu: “Em viết mà không có ai đọc, nên em chẳng còn động lực viết nữa.”
Hiểu được khó khăn, bạn sẽ biết làm content truyền cảm hứng, tạo động lực ra sao. Quan trọng là đừng chỉ nói lợi ích, mà phải đồng hành, thấu hiểu họ.
Insight rào cản
Đây là điều đang chặn họ hành động, dù họ đã có mong muốn và hiểu cả khó khăn.
Ví dụ: “Nghe học content hay nhưng chắc khó lắm”, “Em không có thời gian”, “Không biết có phù hợp không…”
Kể cả khi họ thấy giải pháp của bạn là tốt, họ vẫn do dự vì bị những “rào chắn tâm lý” này chi phối.
Với dạng insight này, content nên đóng vai “gỡ nút thắt” — đặt ra đúng nỗi sợ, sau đó dỡ nó xuống bằng bằng chứng, đơn giản hóa hành động hoặc cho trải nghiệm trước.
9 cách nghiên cứu Customer Insight
Dưới đây là 9 cách mà mình đã dùng đi dùng lại để tìm ra Insight cho các dự án Content Social của bên mình, cực kỳ hiệu quả luôn.
1. Phỏng vấn trực tiếp
Bạn có thể khéo léo mời khách mới dùng dịch vụ xong.
Ví dụ: “Em đang muốn cải thiện dịch vụ, nếu anh/chị có thể chia sẻ 5 phút thôi, em xin tặng mã giảm giá 10% lần sau ạ.”
Và tin mình đi, hiếm ai từ chối một cách dễ thương như vậy cả. Đổi lại bạn có được những chia sẻ thật, và sát nhất với khách hàng.
2. Đặt mình vào vị trí khách hàng
Một trong những cách tốt nhất để hiểu khách, là trở thành chính họ.
Ví dụ: Khi mình làm khóa học “Content Foundation”, mình nhớ lại cảm giác lúc mình còn là một đứa “newbie”, hoang mang không biết bắt đầu từ đâu, không có nền tảng.
Cảm giác đó chính là Insight. Và từ đó, mình dễ dàng viết nội dung chạm vào đúng nỗi sợ của người mới bắt đầu hơn.
3. Quan sát hành vi của khách hàng
Quan sát cách họ:
- Sử dụng sản phẩm của bạn
- Phản ứng ngoài đời
- Comment trên mạng xã hội
- Hoặc thậm chí là… im lặng
Cách họ hành xử thường “thật” hơn rất nhiều so với những gì họ nói ra.
4. Lướt hội nhóm, đọc comment
Đây là kho insight khổng lồ, và hoàn toàn miễn phí.
Bạn hãy tìm những group đúng tệp, đọc comment các bài hot (nhiều like, nhiều chia sẻ), lưu lại những bình luận hoặc vấn đề lặp đi lặp lại.
Ví dụ: Mình từng đọc 1 post “Review Agency Marketing thuê ngoài”, thấy hàng trăm người comment “chỉ phí tiền”, “làm không hiệu quả”,… lúc này mình thấy ngay đây là một Insight hay.
Content của mình bây giờ sẽ đánh thẳng vào đó: “Bạn từng làm việc với Agency và rất thất vọng?”.
5. Tạo form khảo sát có quà
Muốn khách trả lời form? Tặng họ gì đó xứng đáng.
Ví dụ: Mình tặng tài liệu “Lập kế hoạch content chi tiết” → khách muốn nhận thì phải điền form. Từ đó mình thu được:
- Tuổi, tên, email của họ
- Mục tiêu học content
- Nỗi đau khi làm content hiện tại
Một mỏ insight cực kỳ cụ thể và hữu dụng cho việc viết content và phát triển thêm sản phẩm sau này.
6. A/B Testing
Đừng đoán, hãy thử.
Tạo 2 mẫu content khác nhau (ví dụ: cùng chủ đề, nhưng mỗi bài dùng 1 insight khác nhau), post song song lên nhóm/ ads/ FB cá nhân.
Cái nào hiệu quả hơn → giữ lại.
Từ format, tiêu đề, hình ảnh/ video cho đến câu chuyện, tất cả đều có thể test.
7. Dùng AI gợi ý
Thời điểm hiện tại AI đã được training cho bộ dữ liệu rất lớn rồi nên nó có thể đưa ra những Insight khá chuẩn đấy.
Tuy nhiên bạn không nên lạm dụng, vì con người thay đổi thường xuyên, AI chưa thể học hết được đâu. Đừng dại mà bỏ qua các hình thức khác nhé.
8. Tìm ý trong Ads Library của Facebook
Vào trang Meta Ads Library, tìm các thương hiệu cùng ngành → đọc mẫu quảng cáo của họ.
- Họ chạy quảng cáo bài nào lâu nhất (hiệu quả nhất)?
- Họ nhắc đi nhắc lại cụm nào?
- Họ nói gì ngay ở dòng đầu tiên?
Đó có thể chính là insight của tệp khách hàng họ đang nhắm tới.
Ví dụ: mình thấy có phòng gym dùng insight “sau chia tay, người ta hay đi tập để đẹp lên – để trả thù /ngẩng cao đầu” → quá đúng! Và mình có thể dùng luôn.
9. Phân tích content của đối thủ
Lưu lại top 20–30 bài post nhiều tương tác nhất của đối thủ. Đọc kỹ phần:
- Tiêu đề
- 3 dòng đầu tiên
- Những từ họ dùng nhiều
Bạn sẽ thấy: Từ nào lặp lại, format nào được yêu thích, câu chuyện nào được “share rần rần”.
Từ đó, bạn chọn lọc những insight đang ra tiền để dùng cho thương hiệu của mình.
Lưu ý khi dùng Insight trong Content
Hiểu được insight là chưa đủ, bạn còn phải dùng nó đúng cách khi tạo Content. Dưới đây là những lỗi mình thường thấy nhất ở các dự án thực tế.
Không nhầm insight với slogan hay USP
Insight là nỗi đau, mối quan tâm ẩn sau của khách hàng. USP hay slogan lại là câu chốt của thương hiệu.
Ví dụ: Insight là “chưa kịp ăn sáng đã phải lăn đi làm”, còn slogan có thể là “Nạp năng lượng trong 5 phút”, hai cái này không giống nhau nhé.
Tránh insight chung chung
Nhiều bạn viết insight kiểu “khách hàng muốn đẹp hơn”, “khách hàng thích tiết kiệm tiền” – cái này ai mà chẳng muốn.
Hãy cụ thể hoá, ví dụ: “Họ muốn một sản phẩm dưỡng da mà không cần makeup mỗi sáng” thì mới thực sự chạm vào tâm lý.
Insight cần khơi gợi nhu cầu
Một insight đúng sẽ khiến người xem gật gù “Đúng quá ha!”, từ đó thôi thúc hành động.
Ví dụ: Một campaign thời trang mùa hè cho Gen Z có thể xoáy vào “cảm giác khó chịu khi mồ hôi thấm lưng mà vẫn phải giữ style chất”, khơi dậy nhu cầu mua đồ mát, nhẹ mà vẫn đẹp.
Tóm lại,
Một khi bạn hiểu đúng Insight, mọi content bạn viết ra sẽ đánh trúng cảm xúc thật sự của khách hàng hơn bao giờ hết.
Và nếu bạn muốn học thêm cách đào Insight bài bản để viết content bán hàng, content viral hay content SEO đều ra số thật với 95 – 99% là AI làm thì mình đã chia sẻ tất cả trong Kind Content Academy rồi đấy.
