Bạn muốn xây dựng thương hiệu cá nhân, có kênh chia sẻ riêng, nhưng không thích quay video, lộ mặt? Podcast chính là lựa chọn phù hợp nhất thời điểm này.
Với chi phí thấp, quy trình gọn nhẹ, bạn hoàn toàn có thể tạo một kênh podcast chất lượng chỉ với 2–3 công cụ cơ bản. Bài viết này sẽ chỉ bạn cách làm podcast từ con số 0, kể cả chưa từng thu âm bao giờ.
Podcast là gì?
Podcast là một dạng nội dung âm thanh, giống như radio thời hiện đại, nơi bạn có thể nghe người khác chia sẻ về một chủ đề nào đó, từ kiến thức, câu chuyện đời sống, đến phỏng vấn chuyên gia.
Thường mỗi số podcast là một tập (episode), có người dẫn chuyện (host), đôi khi có khách mời để trao đổi về một chủ đề cụ thể. Podcast giúp mình học thêm kỹ năng, giải trí nhẹ nhàng, hoặc chỉ đơn giản lắng nghe một giọng nói quen thuộc khi làm việc nhà.
Podcast thực sự là một cách “truyền tải nội dung bằng giọng nói” cực kỳ mềm mại.
Podcast khác gì với video hoặc blog?
Podcast không dùng hình, nên cảm giác nghe thư giãn hơn.
Người nghe có thể multitask như đang chạy bộ, nấu cơm,… mà vẫn tiếp thu nội dung. Không giống như blog phải đọc hay video phải dán mắt vào màn hình.
Ngoài ra, giọng nói tạo ra cảm giác gần gũi hơn – như bạn đang thủ thỉ với người nghe vậy.
Podcast mô hình ra sao?
Một podcast thường có cấu trúc đơn giản:
- Tên chương trình (series)
- Các episode xoay quanh chủ đề nhất quán
- Người dẫn (host) là bạn hoặc nhóm bạn
- Khách mời có thể có hoặc không
Bạn có thể chọn làm dạng solo (giống như chia sẻ một topic) hoặc phỏng vấn (mang lại nhiều góc nhìn hơn).
Vì sao nên làm Podcast NGAY!
Podcast không còn là trào lưu, mà là kênh truyền tải nội dung đang bùng nổ. Mình sẽ chia sẻ nhanh lý do nên bắt tay làm Podcast ngay hôm nay nha!
- Tại Việt Nam, số lượng người nghe Podcast đã tăng hơn 60% trong 2 năm qua (theo báo cáo của Q&Me, 2023). Toàn cầu, Statista dự đoán doanh thu ngành podcast sẽ đạt hơn 4 tỷ USD vào năm 2024. Không còn nghi ngờ gì nữa, đây là thị trường đang cực kỳ nóng.
- Không cần đầu tư quá nhiều: Khi mình bắt đầu Podcast, mình dùng đúng: điện thoại, app miễn phí và một chút thời gian học cách cắt ghép đơn giản.
- Kết nối sâu: Podcast không chỉ cung cấp thông tin, mà còn tạo cảm giác thân mật. Người nghe thường bật podcast lúc lái xe, làm việc nhà,… Đó là kiểu kết nối mà bài viết hay video ngắn rất khó có được.
- Ít cạnh tranh: Nếu bạn thấy viết blog, làm YouTube hay Reels ngày càng đông đúc và áp lực view quá lớn, thì làm Podcast lúc này gần như là “mở cánh cửa sau ít ai biết”. Sân chơi còn khá mới, cơ hội lên top cao, nhất là ở thị trường ngách.
Thiết bị và phần mềm cần có
Muốn làm podcast chất lượng thì phải đầu tư chút từ đầu. Mình từng thử thu bằng điện thoại rồi hậu kỳ, nhưng “dở hơi” lắm, mất thời gian và âm thanh rất chán. Giờ thì đơn giản hơn nhiều nếu bạn biết cách chọn thiết bị phù hợp từ đầu.
Thiết bị ghi âm
Microphone là thứ đầu tiên bắt buộc phải có. Cá nhân mình recommend dòng Samson Q2U – giá ổn và chất lượng ổn. Nếu dư dả hơn thì Rode NT-USB Mini cũng rất đáng tiền.
Bạn có thể kết hợp thêm pop filter để giảm âm gió “phì phò”. Có người bảo thu bằng tai nghe điện thoại cũng được, nhưng mình cam đoan là **âm thanh sẽ bị rè, nhỏ và rất thiếu chuyên nghiệp**.
Một chiếc tai nghe kiểm âm (monitor headphone) như Audio-Technica M20x cũng giúp bạn nghe lại rõ ràng từng chi tiết lúc edit.
Thiết bị hỗ trợ
Ngoài mic, bạn sẽ cần các phụ kiện hỗ trợ như arm gắn mic để tạo tư thế ngồi tốt hơn. Một số bạn dùng interface như Focusrite Scarlett Solo để âm thanh sạch hơn khi dùng mic XLR.
Nếu bạn quay bằng máy ảnh hoặc muốn livestream kèm podcast, đừng quên cần có tripod (chân máy), đèn LED để đủ sáng, và nếu phức tạp hơn bạn có thể cân nhắc dùng sound card.
Tất nhiên nếu podcast chỉ thu âm, thì đơn giản nhất là một chiếc mic USB và một chiếc laptop – vậy là đủ chạy show rồi.
Danh sách công cụ hỗ trợ
- Công cụ thu âm: Audacity (miễn phí, nhẹ, thông dụng), Adobe Audition (pro hơn), hoặc GarageBand nếu bạn xài Mac.
- Công cụ viết kịch bản: Google Docs cho cơ bản, hoặc Notion để dễ tổ chức nhiều tập, phân chia vai nếu bạn làm team.
- Công cụ thiết kế: Canva – cực kỳ dễ dùng để làm ảnh bìa podcast, template Instagram hay Reels quảng bá podcast cũng từ đây mà ra.
- Công cụ Edit: Descript (cho ai muốn edit âm thanh bằng văn bản), hoặc CapCut nếu bạn muốn tạo phiên bản video podcast chia sẻ trên mạng xã hội.
10 bước làm podcast cho người mới
Nếu bạn muốn bắt đầu làm podcast nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, thì đây là checklist 10 bước siêu ngắn gọn, mình rút ra từ chính quá trình thực chiến. Áp dụng đúng là làm được liền!
1. Xác định mục tiêu, chủ đề, đối tượng
Ngay từ đầu bạn phải rõ: podcast này để làm gì? Xây thương hiệu cá nhân, chia sẻ chuyên môn hay giải trí? Xác định rõ giúp bạn chọn chủ đề phù hợp và định hướng nội dung sát nhu cầu người nghe.
Cá nhân mình từng thử làm 1 podcast chỉ để test insight khán giả. Kết quả: không ai nghe vì chả có mục tiêu rõ ràng, nội dung lan man.
2. Đặt tên, chọn định dạng, thiết kế ảnh
Tên podcast nên ngắn, gợi hình, dễ nhớ, liên quan chủ đề. Ví dụ: “Hôm Nay Nói Gì” (hơi lifestyle), “Học Content Không Nặng Đầu” (content).
Có thể chọn dạng solo, talkshow, phỏng vấn,… Thiết kế ảnh cover nên đồng bộ brand. Bạn có thể dùng Canva để làm thử nhé.
3. Chuẩn bị thiết bị và phần mềm
Mic rời là bắt buộc nếu bạn muốn chất lượng ổn. Mình dùng Rode NT-USB nhỏ gọn thôi là đủ. Về phần mềm, Audacity (miễn phí), hoặc Adobe Audition chuyên nghiệp hơn.
Tạp âm, rung mic là thứ dễ khiến người nghe out nhất.
4. Viết kịch bản và thu âm
Đừng “chém freestyle” nếu bạn chưa phải dân chuyên. Viết dàn ý/outline trước – để đảm bảo mạch logic rõ ràng.
Ghi âm không cần quá cầu kỳ ban đầu, nhưng hãy tưởng tượng đang nói với người thật – để giọng tự nhiên.
Để viết như thế nào cho xịn nhất, dễ viral nhất thì cứ vào Kind Content Academy là hiểu liền nhen!
5. Chỉnh sửa âm thanh
Phải cắt những đoạn “ờ”, “ừm” không cần thiết. Lọc noise, chỉnh EQ, tăng compression giúp podcast “nghe như chuyên gia”.
Audacity, Adobe Audition, hoặc GarageBand (cho macOS) là các tool phổ biến.
6. Đăng lên nền tảng host
Bạn cần 1 host như Spotify for Podcasters (Anchor cũ), Buzzsprout, Podbean,… để upload tập podcast, rồi họ tự phân phối qua Apple Podcast, Spotify,…
Nhớ điền thông tin mô tả, tags, và ảnh đại diện từng tập để trông chuyên nghiệp hơn.
7. Quảng bá và phát triển podcast
Đăng podcast lên thôi chưa đủ. Bạn cần cắt nhỏ từng đoạn để post lên TikTok, Instagram Reels,…
Chiến lược mình hay dùng là: trích câu nói ấn tượng, làm thành ảnh có quote – đăng cùng podcast.
8. Duy trì đăng đều đặn và lắng nghe phản hồi
Chốt ngày đăng và giữ đúng lịch là cách duy trì khán giả tốt nhất.
Tương tự phản hồi người nghe cực kỳ quý: Họ muốn bạn bớt nói lòng vòng? Muốn mời khách mời nào?
Hãy trả lời họ, ghi nhận và cải tiến.
9. Học hỏi từ cộng đồng và xu hướng
Podcast cũng có trend đấy! Có lúc format kiểu “phỏng vấn nhanh – đáp xoay” hot cực, lúc thì kể chuyện.
Bạn nên tham gia các cộng đồng podcaster để học hỏi. Và đừng quên mài giũa skills content, vì content luôn là gốc gác của mọi thành công.
Lưu ý và kinh nghiệm thực tế
Trong hơn 8 năm làm podcast, có những điều nhỏ thôi nhưng nếu không biết, bạn sẽ dễ bỏ cuộc giữa chừng. Mình chia sẻ lại từng ý mình ước gì biết từ đầu đây!
- Kiên trì và đều đặn: Đa số mọi người lúc mới ra podcast đầu tiên, lượt nghe chỉ vài chục mỗi tập. Nhưng đừng sốt ruột, podcast không viral nhanh như video đâu.
- Tận dụng phân phối đa kênh: Podcast là dạng nội dung cực kỳ phù hợp để chuyển sang video ngắn (Clip Reels), hình quote, hay chuỗi bài Facebook. Mình có hướng dẫn kỹ trong bài Repurposed Content. Đây là cách đẩy kênh mạnh hơn rất nhiều.
- Mở rộng mối quan hệ: Mình từng mời một bạn làm Tiktok khách mời (bạn ấy 20k followers). Không ngờ bạn share tập đó trên kênh riêng, kéo về 1000+ lượt nghe mới! Càng trao giá trị thật, họ càng sẵn sàng đồng hành với bạn.
- Học từ đối thủ: Hãy học từ những người thành công, ví dụ các podcast trending như “The Diary of CEO”. Từ đó học cách họ làm từ câu mở đầu tới cách kể chuyện, tới CTA.
- Bắt đầu đơn giản thôi: Bạn chỉ cần một cái điện thoại là ghi âm được rồi, chưa cần mic xịn hay âm thanh quá chuyên nghiệp đâu. Quan trọng là bạn đồng ý làm cái đầu tiên, dần dần mới tối ưu.
Tóm lại, làm podcast không quá khó nếu bạn hiểu rõ quy trình và có chiến lược nội dung phù hợp.
Chỉ cần bạn bắt đầu đúng cách, đều đặn và kiên trì, podcast có thể trở thành vũ khí mạnh mẽ để xây dựng thương hiệu, chia sẻ kiến thức, và thậm chí tạo ra thu nhập.
Và nếu bạn muốn học cách kết hợp podcast với content marketing, cách viết kịch bản thu hút người nghe, tối ưu AI vào toàn bộ quy trình sản xuất… thì vào Kind Content Academy nhé.
Mình đã chia sẻ toàn bộ quy trình làm podcast hiệu quả, từ thực tiễn 8 năm làm nghề, trong 30+ video hoàn toàn miễn phí rồi!
