Bạn đang đau đầu vì trang web chậm chạp, khó chịu và không thể giữ chân người dùng? Câu trả lời đơn giản nhất cho vấn đề này có lẽ là tối ưu tốc độ tải trang.
Nhưng làm thế nào để đạt được điều này? Bài viết sau đây sẽ là một hướng dẫn chi tiết từ A-Z, giúp bạn hiểu rõ tất tần tật từ nguyên nhân cho đến cách thức thực hiện.
Tốc độ load trang web là gì?
Tốc độ load trang web, còn gọi là tốc độ tải trang, là khoảng thời gian mà một người dùng phải chờ đợi để trang web hoàn toàn tải xong và hiển thị đầy đủ nội dung. Chỉ số này được đo bằng giây và có thể ảnh hưởng rất lớn đến trải nghiệm người dùng.
Để đơn giản hóa, hãy tưởng tượng như bạn đang đợi một chén phở nóng hổi, thời gian từ lúc bạn gọi món đến lúc phở được đặt lên bàn càng ngắn, bạn càng thấy hài lòng, phải không?
Ở đây, mọi thứ cũng tương tự. Khi người dùng click vào trang web của bạn và phải chờ đợi rất lâu để trang tải xong, khả năng họ rời đi và tìm kiếm một website khác sẽ cao lắm đấy.
Lợi ích khi tối ưu tốc độ tải trang là gì?
Tăng trải nghiệm người dùng
Người ta nói “thời gian là vàng”, và đúng vậy, thời gian người dùng phải chờ đợi trang web của bạn tải xong cũng như là “vàng” bạn đang đánh mất.
Nếu trang tải nhanh, người dùng sẽ cảm thấy thoải mái và có khả năng sẽ quay lại trang web của bạn nhiều lần hơn.
Cải thiện SEO
Đây là một trong những yếu tố mà các “ông lớn” như Google cực kỳ quan tâm. Có nghĩa là, trang web của bạn càng tải nhanh, Google càng “ưu ái” xếp bạn lên cao trong trang kết quả tìm kiếm.
Đơn giản vì Google muốn người dùng có trải nghiệm tốt nhất, và trang web tải nhanh là một phần quan trọng của trải nghiệm đó.
Tăng tỷ lệ chuyển đổi
Không chỉ tăng trải nghiệm và SEO, tốc độ tải trang web nhanh còn giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi, đặc biệt là đối với các trang web thương mại điện tử.
Hãy tưởng tượng, bạn vào một trang web để mua điện thoại, mà phải chờ 5 phút để trang tải xong. Có khi bạn đã chán và đi mua ở chỗ khác rồi.
Nhưng nếu trang tải nhanh, bạn sẽ thấy thoải mái hơn trong việc tìm hiểu sản phẩm và thực hiện mua sắm, từ đó tăng tỷ lệ chuyển đổi cho trang web.
Nguyên nhân làm giảm tốc độ tải trang là gì?
1. Hình ảnh chưa được tối ưu hóa
Đầu tiên là hình ảnh.
Ai cũng muốn trang web của mình đẹp lung linh và hấp dẫn. Nhưng nếu bạn đưa cả một đống hình ảnh lớn và nặng lên trang web của bạn mà không tối ưu chúng, chắc chắn trang web sẽ chạy chậm.
Đặc biệt, đối với những người sử dụng đường truyền mạng yếu, việc tải hình ảnh có thể mất thời gian không ngờ tới.
2. Quá tải nội dung Flash
Nếu trang web của bạn có nhiều nội dung Flash, có thể bạn đã “cố gắng hết mình” để làm cho nó thú vị.
Nhưng xin lỗi nha, Flash không chỉ khiến trang web chậm, mà còn không được hỗ trợ trên một số thiết bị và trình duyệt.
3. Kết nối mạng không ổn định
Không phải lúc nào nguyên nhân chậm cũng đến từ trang web của bạn. Đôi khi, đường truyền mạng kém của người dùng cũng là một phần “thủ phạm”.
4. Không sử dụng dịch vụ CDN
CDN hay Content Delivery Network là một mạng lưới các máy chủ được đặt trên khắp thế giới. Không sử dụng CDN có nghĩa là tất cả người dùng đều phải truy cập vào một máy chủ duy nhất, điều này có thể khiến trang web tải chậm.
5. Có quá nhiều quảng cáo
Mặc dù quảng cáo là cách kiếm tiền, nhưng quá nhiều quảng cáo có thể khiến trang web chậm lại một cách đáng kể, đặc biệt là các quảng cáo dạng video hoặc chứa nhiều đồ họa.
6. Ứng dụng bên thứ ba chiếm nhiều tài nguyên
Chatbot, bộ đếm thời gian, plugins social… Các ứng dụng bên thứ ba này có thể làm cho trang web của bạn trở nên tiện ích, nhưng cũng có thể làm chậm nó lại.
7. Mã nguồn HTML, CSS, JS chưa tối ưu
Mã nguồn là nguồn gốc của mọi trang web. Nếu mã HTML, CSS, và JS của bạn chưa được tối ưu, có thể sẽ tạo ra một số vấn đề như: mã “cồng kềnh”, tăng thời gian phân tích cú pháp và thậm chí còn gây ra lỗi.
Một đoạn mã có thể thực hiện cùng một nhiệm vụ nhưng lại có kích thước khác nhau, tùy theo cách bạn viết. Điều này có nghĩa là, nếu có mã chưa được tối ưu, máy chủ sẽ làm việc nhiều hơn để phân tích và thực thi mã, làm chậm tốc độ tải trang.
8. Không nén mã nguồn bằng gzip
Gzip là một phương pháp nén file text, giúp giảm kích thước file trước khi gửi từ máy chủ đến trình duyệt. Không sử dụng Gzip có nghĩa là bạn đang gửi mã nguồn với đầy đủ kích thước, làm tăng thời gian tải và sử dụng nhiều băng thông hơn.
9. Không loại bỏ các dòng ghi chú
Có thể bạn sẽ nghĩ rằng những dòng ghi chú trong mã nguồn không làm ảnh hưởng đến tốc độ trang web, nhưng thực tế không phải vậy.
Mỗi byte có ý nghĩa khi bạn cố gắng tối ưu hóa trang web. Những dòng ghi chú có thể làm tăng kích thước của file mã nguồn, và do đó cũng làm chậm quá trình tải trang.
10. Dịch vụ lưu trữ web không đáng tin cậy
Đây có lẽ là một trong những yếu tố quan trọng nhất.
Nếu máy chủ hosting của bạn kém, có thể nó sẽ gặp khó khăn trong việc xử lý các yêu cầu và phân phối nội dung, đặc biệt trong những thời điểm có lượng truy cập lớn.
11. Không audit nguồn gốc tài nguyên
Đôi khi, chúng ta sử dụng các mã nguồn mở, thư viện, hoặc plugin mà không kiểm tra xem chúng có được tối ưu tốc độ tải trang không. Những mã này có thể chứa các đoạn mã không cần thiết hoặc không hiệu quả, làm chậm tốc độ trang web của bạn.
12. Tấn công từ hacker
Điều này có thể là khá đáng sợ, nhưng nếu trang web của bạn bị hacker tấn công, có thể họ sẽ đặt các đoạn mã độc hại hoặc chèn các quảng cáo ẩn.
Điều này không chỉ làm chậm trang web, mà còn gây ra nhiều hậu quả tiêu cực khác.
Các cách tối ưu tốc độ tải trang hiệu quả
1. Cải thiện đồ họa trên trang web
Cảm giác đầu tiên luôn quan trọng, và đồ họa là một yếu tố quyết định đến cảm giác đó khi người dùng truy cập trang web của bạn. Nhưng đồ họa quá nặng có thể khiến trang web của bạn chậm lại.
Vậy, làm thế nào để cân nhắc giữa đẹp và nhanh?
- Chọn định dạng hình ảnh đúng: PNG tốt cho đồ họa có ít màu sắc, còn JPEG thích hợp cho hình ảnh phức tạp với nhiều màu sắc.
- Sử dụng công cụ nén hình ảnh: Có nhiều công cụ online giúp bạn nén hình ảnh mà không làm mất chất lượng, ví dụ như TinyPNG.
- Lazy Load: Tính năng này giúp hình ảnh chỉ được tải khi người dùng cuộn đến chúng, giảm áp lực tải trang.
2. Áp dụng các công cụ tối ưu trang web
Bạn không cần phải là một chuyên gia về lập trình để tối ưu hóa trang web của mình. Có nhiều công cụ tối ưu hóa trang web hỗ trợ tự động:
- Google PageSpeed Insights: Đây là một công cụ miễn phí của Google, giúp phân tích và đưa ra gợi ý tối ưu hóa trang web.
- GTmetrix: Cung cấp thông tin chi tiết về tốc độ trang web và đề xuất các biện pháp cải thiện.
- WordPress Plugins: Nếu bạn sử dụng WordPress, có rất nhiều plugin như Autoptimize, WP Super Cache, giúp tối ưu tốc độ tải trang chỉ bằng vài cú nhấp chuột.
3. Giảm số lượng yêu cầu HTTP
Mỗi phần tử trên trang web của bạn, từ hình ảnh, mã JS, mã CSS, đều cần một yêu cầu HTTP để tải. Điều này có nghĩa là, càng nhiều yêu cầu HTTP, trang web của bạn càng tải chậm.
- Gộp file: Ví dụ, nếu bạn có 5 file CSS, hãy gộp chúng thành một file duy nhất.
- Sử dụng CSS Sprite: Đây là một cách tối ưu để gộp nhiều hình ảnh nhỏ vào một hình ảnh lớn, sau đó sử dụng CSS để hiển thị phần cần thiết.
- Loại bỏ các yếu tố không cần thiết: Đôi khi, có những script, hình ảnh, hoặc phần tử không thực sự cần thiết. Hãy xem xét và loại bỏ chúng.
4. Thêm Expires Header vào trang web
Expires Header là một phần của HTTP Header, giúp kiểm soát việc lưu trữ cache trên trình duyệt của người dùng.
Khi một người dùng truy cập trang web lần đầu, trình duyệt sẽ lưu trữ các tệp tin như hình ảnh, CSS và JavaScript. Expires Header giúp trình duyệt biết thời gian lưu trữ các tệp tin này, giảm thời gian tải trang khi người dùng quay lại trang web.
Bạn có thể thêm Expires Header thông qua file .htaccess trên máy chủ Apache hoặc thông qua cài đặt máy chủ Nginx.
5. Tối ưu hình ảnh trên trang
Ở phần này, mình sẽ đi sâu hơn vào việc tối ưu hóa hình ảnh thông qua các khía cạnh khác nhau.
5.1. Điều chỉnh kích cỡ hình
Hình ảnh lớn có thể làm giảm tốc độ tải trang.
- Cắt hình ảnh: Trước hết, hãy cắt hình ảnh sao cho chúng phù hợp với kích thước hiển thị thực tế trên trang web.
- Sử dụng công cụ nén ảnh: Công cụ như TinyPNG hoặc ImageOptim có thể giảm kích thước file mà không làm mất chất lượng.
5.2. Lựa chọn định dạng hình ảnh
Mỗi định dạng hình ảnh có ưu và nhược điểm riêng.
- JPEG: Tốt cho hình ảnh có nhiều màu sắc và chi tiết.
- PNG: Thích hợp cho hình ảnh có ít màu sắc hoặc cần độ trong suốt.
- WebP: Đây là định dạng mới, tối ưu về mặt tốc độ và chất lượng.
5.3. Sử dụng thuộc tính Src hiệu quả
Thuộc tính src trong thẻ hình ảnh (<img>) là đường dẫn đến file hình ảnh.
- Đường dẫn tuyệt đối và đường dẫn tương đối: Một đường dẫn tuyệt đối là đầy đủ và không phụ thuộc vào vị trí hiện tại của trang web. Một đường dẫn tương đối ngắn hơn nhưng có thể tạo ra sự nhầm lẫn.
- Lazy loading: Sử dụng thuộc tính loading=”lazy” trong thẻ <img> giúp hình ảnh chỉ được tải khi người dùng cuộn đến chúng.
6. Tối ưu cơ sở dữ liệu (database)
Database là trái tim của mọi website, đặc biệt là những trang web sử dụng CMS như WordPress. Một database không được tối ưu có thể khiến trang web của bạn chậm chạp đáng kể.
- Xóa dữ liệu không cần thiết: Bạn hãy nghĩ đến việc xóa các bảng dữ liệu không cần thiết, các bản ghi cũ và các trường dữ liệu không được sử dụng.
- Sử dụng Index cho các truy vấn SQL: Việc này giúp giảm thời gian truy xuất dữ liệu.
- Tối ưu hóa câu truy vấn SQL: Đôi khi, chỉ cần thay đổi một chút trong cách bạn viết câu truy vấn cũng có thể mang lại sự cải thiện đáng kể về hiệu suất.
7. Hạn chế thông tin hiển thị trên trang chủ
Trang chủ là nơi đầu tiên mọi người thấy khi họ đến trang web của bạn, vì vậy nó phải nhanh chóng và tiện lợi.
- Loại bỏ các phần tử không cần thiết: Các banner quảng cáo lớn, các slide show với nhiều hình ảnh, hay các video tự động phát có thể khiến trang chủ trở nên nặng nề.
- Tối giản số lượng bài viết hiển thị: Nếu bạn có blog, chỉ hiển thị số lượng bài viết tối thiểu cần thiết trên trang chủ.
8. Giảm lượng các direct không cần thiết
“Direct” ở đây có thể hiểu là việc điều hướng trang, từ một URL đến URL khác, hoặc từ một phần của trang web đến phần khác.
- Tránh sử dụng redirect chuỗi: Khi một URL được chuyển hướng nhiều lần liên tiếp, điều này có thể tối ưu tốc độ tải trang.
- Sử dụng Redirect 301 thay vì 302: 301 là một redirect vĩnh viễn, và trình duyệt sẽ lưu thông tin này, giúp tăng tốc độ tải trang trong lần truy cập tiếp theo.
9. Chọn dịch vụ lưu trữ web uy tín
- Loại Hosting: Có nhiều loại hosting như shared, VPS, dedicated, và cloud. Mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng, nhưng nếu bạn quan tâm đến tốc độ, có lẽ nên xem xét dịch vụ cloud hosting hoặc dedicated hosting.
- Tài nguyên phục vụ: CPU, RAM, ổ cứng SSD hay HDD cũng là các yếu tố cần xem xét. Nên chọn hosting có các tài nguyên phù hợp với nhu cầu của bạn.
- Hỗ trợ kỹ thuật: Một dịch vụ hosting chất lượng sẽ có đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật nhanh chóng và chuyên nghiệp, giúp bạn giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng.
10. Kích hoạt tính năng caching
- Caching Browser: Điều này có nghĩa là thông tin của các trang web mà người dùng đã truy cập sẽ được lưu lại. Khi quay lại trang web, dữ liệu sẽ được tải nhanh hơn.
- Server-side Caching: Có nhiều cách để cài đặt caching ở phía máy chủ, như Object Caching, Page Caching, và OpCode Caching.
11. Loại bỏ plugin và add-on không cần thiết
- Kiểm tra tất cả plugin: Một plugin không hữu ích có thể làm giảm tốc độ tải trang web của bạn. Hãy xem xét và xóa bỏ những plugin không cần thiết.
- Cập nhật plugin: Đảm bảo rằng tất cả các plugin đều được cập nhật đến phiên bản mới nhất. Những phiên bản cũ có thể chứa các lỗi khiến website chậm lại.
12. Hủy các Popup làm phiền người dùng
- Gây phiền toái cho người dùng: Popup thường xuyên có thể khiến người dùng mất kiên nhẫn và ảnh hưởng đến tốc độ tải trang.
- Ảnh hưởng đến SEO: Google đã bắt đầu phạt những trang web sử dụng popup quá mức. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tốc độ tải trang mà còn ảnh hưởng đến SEO.
13. Nén toàn bộ trang web
- Gzip: Đây là một phương pháp nén trang web cực kỳ hiệu quả. Nó giúp giảm kích thước dữ liệu tải về từ máy chủ, từ đó tăng tốc độ tải trang. Nếu bạn dùng WordPress, việc này có thể dễ dàng thực hiện thông qua các plugin.
- Nén mã nguồn: Bạn cũng có thể nén các tệp CSS, HTML và JavaScript. Hãy đảm bảo rằng toàn bộ mã nguồn của bạn đã được nén lại để tối ưu hiệu suất.
14. Sử dụng CDN cho trang web
Như đã giải thích ở phần nguyên nhân, CDN là viết tắt của Content Delivery Network. Đây là một mạng lưới máy chủ được đặt ở nhiều vị trí địa lý khác nhau.
Khi bạn sử dụng CDN, dữ liệu sẽ được phân phối đến người dùng thông qua máy chủ gần nhất. Điều này giúp giảm đáng kể thời gian tải trang.
Ngoài việc tăng tốc độ, CDN cũng giúp bảo vệ website của bạn khỏi các cuộc tấn công DDoS và các loại malware khác.
15. Chọn Theme phù hợp và nhanh
Việc lựa chọn một theme đơn giản nhưng chuyên nghiệp không chỉ giúp trang web của bạn trở nên đẹp mắt mà còn giúp tăng tốc độ tải trang. Một theme phức tạp với nhiều tính năng có thể làm chậm tốc độ website của bạn.
Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng theme của bạn tương thích với điện thoại di động. Google đã chuyển sang chỉ số mobile-first, nghĩa là tốc độ tải trang trên mobile cũng rất quan trọng.
Trước khi lựa chọn, bạn cần đọc và xem xét các đánh giá để đảm bảo rằng bạn chọn một theme có hiệu năng cao và được cập nhật thường xuyên.
Xem thêm: Mobile SEO là gì? Cách tối ưu hóa trang web cho di động
Làm thế nào để kiểm tra tốc độ tải trang web?
Tiếp theo, mình sẽ hướng dẫn bạn từng bước để kiểm tra tốc độ tải trang web. Mình hiểu, nghe đến chữ “kiểm tra” mọi người thường có cảm giác phức tạp. Nhưng thực ra nó dễ dàng.
Bước 1: Sử dụng công cụ kiểm tra tốc độ tải trang
Một số công cụ phổ biến mà bạn có thể sử dụng là:
- Google PageSpeed Insights: Đây là công cụ miễn phí của Google, chỉ cần nhập URL của bạn và nhấn ‘Phân tích’. Nó sẽ đưa ra một số điểm và khuyến nghị để bạn có thể tối ưu trang web.
- GTmetrix: Tương tự như Google PageSpeed Insights nhưng có thêm nhiều thông số kỹ thuật hơn. Rất tốt để bạn có cái nhìn tổng quan.
- Pingdom: Công cụ này có interface dễ sử dụng và cung cấp nhiều thông tin hữu ích về từng yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ trang web của bạn.
Xem thêm: Bật mí 17 công cụ kiểm tra tốc độ website miễn phí
Bước 2: Chạy test và nhận điểm số
Chạy test trên các công cụ trên, và bạn sẽ nhận được điểm số của trang web, thông thường từ 0-100. Điểm càng cao thì trang của bạn càng được đánh giá tốt về tốc độ.
Bước 3: Xem xét các khuyến nghị tối ưu
Sau khi có điểm số, các công cụ này thường đưa ra các khuyến nghị để bạn tối ưu tốc độ tải trang. Đừng ngại ngần mà hãy thực hiện theo các khuyến nghị đó.
Bước 4: Kiểm tra tốc độ trên cả máy tính và di động
Đừng quên rằng người dùng có thể truy cập trang web của bạn từ nhiều thiết bị khác nhau. Hãy chắc chắn rằng trang web của bạn tải nhanh trên cả máy tính và thiết bị di động.
Bước 5: Kiểm tra tốc độ trang web định kỳ
Tốc độ tải trang web không phải lúc nào cũng ổn định. Hãy thường xuyên kiểm tra và cập nhật trang web của bạn để đảm bảo nó luôn trong tình trạng tốt nhất.
Lời kết
Tối ưu tốc độ tải trang không chỉ là một yếu tố quan trọng cho trải nghiệm người dùng, mà còn là một yếu tố không thể phớt lờ trong SEO onpage.
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về những nguyên nhân khiến trang web chậm lại và cách khắc phục chúng. Đừng quên, sự lựa chọn và sử dụng đúng đắn các công cụ tối ưu hóa có thể làm thay đổi toàn bộ hiệu suất của website bạn.
Hãy thực hiện ngay các bước tối ưu tốc độ tải trang để trang web của bạn không chỉ nhanh chóng mà còn hiệu quả, thu hút người dùng và đồng thời cải thiện thứ hạng trên công cụ tìm kiếm.
